Το UEFA Europa League, γνωστή παλαιότερα ως Κύπελλο UEFA, έχει χαρίσει στο ποδόσφαιρο μερικούς από τους πιο συναρπαστικούς και δραματικούς τελικούς στην ιστορία του αθλήματος. Από επικές διαδικασίες πέναλτι μέχρι ιστορικά χατ-τρικ και συγκλονιστικές ανατροπές, η διοργάνωση έχει δημιουργήσει στιγμές που παραμένουν χαραγμένες στη μνήμη των φιλάθλων. Ακολουθούν πέντε αξέχαστοι τελικοί που ξεχωρίζουν για την ένταση και την κληρονομιά τους.
Άχαστη προσφορά* για τα νέα μέλη της Bet365.gr
1. 2023/24: Αταλάντα – Μπάγερ Λεβερκούζεν (3–0)
Ημερομηνία: 22 Μαΐου 2024
Γήπεδο: Aviva Stadium, Δουβλίνο, Ιρλανδία
Σκόρερ: Αντεμόλα Λούκμαν (12′, 26′, 75′)
Διαιτητής: Ίστβαν Κόβατς (Ρουμανία)
Θεατές: 47.135
Γιατί ήταν αξέχαστος: Ο τελικός του 2024 έμεινε στην ιστορία χάρη στο χατ-τρικ του Αντεμόλα Λούκμαν, το πρώτο σε τελικό Europa League από το 1975. Η Αταλάντα, μια ομάδα με περιορισμένους πόρους, συνέτριψε την αήττητη Μπάγερ Λεβερκούζεν, τερματίζοντας το σερί 51 αγώνων χωρίς ήττα της ομάδας του Τσάμπι Αλόνσο. Υπό την καθοδήγηση του Τζαν Πιέρο Γκασπερίνι, η Αταλάντα κατέκτησε το πρώτο της ευρωπαϊκό τρόπαιο, με την τακτική πίεση και την κλινική εκτέλεση να κυριαρχούν. Η εικόνα του Λούκμαν να σηκώνει το τρόπαιο στο Δουβλίνο αποτέλεσε σύμβολο της ανόδου της Αταλάντα στο ευρωπαϊκό στερέωμα.
Σημασία: Η νίκη εξασφάλισε στην Αταλάντα θέση στο Champions League 2024/25 και συμμετοχή στο UEFA Super Cup, ενώ έσπασε την κυριαρχία της Σεβίλλης ως η πιο πρόσφατη πρωταθλήτρια.
2. 2020/21: Βιγιαρεάλ – Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ (1–1, 11–10 στα πέναλτι)
Ημερομηνία: 26 Μαΐου 2021
Γήπεδο: Stadion Energa Gdańsk, Γκντανσκ, Πολωνία
Σκόρερ: Ζεράρ Μορένο (29′) για τη Βιγιαρεάλ, Έντινσον Καβάνι (55′) για τη Γιουνάιτεντ
Διαιτητής: Κλεμάν Τουρπέν (Γαλλία)
Θεατές: 9.412 (περιορισμένοι λόγω COVID-19)
Γιατί ήταν αξέχαστος: Ο τελικός του 2021 έμεινε στην ιστορία για την επική διαδικασία πέναλτι, τη μεγαλύτερη σε τελικό ευρωπαϊκής διοργάνωσης, με 22 εκτελέσεις. Η Βιγιαρεάλ, με προπονητή τον «μάγο» του UEFA Europa League, Ουνάι Έμερι, κατέκτησε το πρώτο της τρόπαιο κόντρα στη φαβορί Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Ο τερματοφύλακας της Βιγιαρεάλ, Χερόνιμο Ρούγι, έγινε ήρωας, σκοράροντας το δικό του πέναλτι και αποκρούοντας την προσπάθεια του Νταβίντ Ντε Χέα. Το ματς, που διεξήχθη με περιορισμένους θεατές λόγω της πανδημίας, ανέδειξε τη μαχητικότητα της «κίτρινης υποβρυχίου».
Σημασία: Η Βιγιαρεάλ εξασφάλισε θέση στο Champions League 2021/22, ενώ η ήττα αύξησε την πίεση στον προπονητή της Γιουνάιτεντ, Όλε Γκούναρ Σόλσκιερ.
3. 2012/13: Τσέλσι – Μπενφίκα (2–1)
Ημερομηνία: 15 Μαΐου 2013
Γήπεδο: Amsterdam Arena, Άμστερνταμ, Ολλανδία
Σκόρερ: Φερνάντο Τόρες (60′) και Μπράνισλαβ Ιβάνοβιτς (90+3′) για την Τσέλσι, Όσκαρ Καρντόσο (68′ πέναλτι) για την Μπενφίκα
Διαιτητής: Μπιόρν Κάιπερς (Ολλανδία)
Θεατές: 46.163
Γιατί ήταν αξέχαστος: Ο τελικός του 2013 ήταν ένα θρίλερ που κρίθηκε στις καθυστερήσεις. Η Τσέλσι, υπό την καθοδήγηση του Ράφα Μπενίτεθ, αντιμετώπισε την Μπενφίκα σε έναν αγώνα γεμάτο ένταση. Ο Φερνάντο Τόρες άνοιξε το σκορ, αλλά η Μπενφίκα ισοφάρισε με πέναλτι του Καρντόσο. Στο 93ο λεπτό, ο Μπράνισλαβ Ιβάνοβιτς πέτυχε το νικητήριο γκολ με κεφαλιά από κόρνερ, χαρίζοντας στην Τσέλσι το πρώτο της Europa League τρόπαιο. Η νίκη ήρθε έναν χρόνο μετά το Champions League του 2012, καθιστώντας την Τσέλσι την πρώτη ομάδα που κατέκτησε και τα δύο ευρωπαϊκά τρόπαια διαδοχικά.
Σημασία: Η Τσέλσι εξασφάλισε θέση στο Champions League 2013/14 και ενίσχυσε τη φήμη της ως ευρωπαϊκή δύναμη, ενώ η ήττα ήταν ένα ακόμα πλήγμα για την Μπενφίκα, που συνέχισε την «κατάρα» της χωρίς ευρωπαϊκό τίτλο.
4. 2000/01: Λίβερπουλ – Αλαβές (5–4, χρυσό γκολ)
Ημερομηνία: 16 Μαΐου 2001
Γήπεδο: Westfalenstadion, Ντόρτμουντ, Γερμανία
Σκόρερ: Μάρκους Μπάμπελ (3′), Στίβεν Τζέραρντ (16′), Γκάρι ΜακΆλιστερ (41′ πέναλτι), Ρόμπι Φάουλερ (73′) για τη Λίβερπουλ, Ιβάν Αλόνσο (27′), Τζόρντι Κρόιφ (47′, 50′), Ντέλφι Τζέλι (116′ αυτογκόλ) για την Αλαβές
Διαιτητής: Ζιλ Βεϊσιέρ (Γαλλία)
Θεατές: 48.050
Γιατί ήταν αξέχαστος: Ο τελικός του 2001 είναι ίσως ο πιο συναρπαστικός στην ιστορία του Κυπέλλου UEFA Europa League, με εννέα γκολ και ένα δραματικό φινάλε. Η Λίβερπουλ, με προπονητή τον Ζεράρ Ουγιέ, προηγήθηκε 3–1 στο ημίχρονο, αλλά η Αλαβές, μια μικρή ισπανική ομάδα, ισοφάρισε σε 3–3 με δύο γκολ του Τζόρντι Κρόιφ. Ο Ρόμπι Φάουλερ έδωσε εκ νέου το προβάδισμα στη Λίβερπουλ, αλλά η Αλαβές ισοφάρισε ξανά στην παράταση. Το ματς κρίθηκε με ένα «χρυσό γκολ» στο 116ο λεπτό, όταν ένα φάουλ του ΜακΆλιστερ κατέληξε σε αυτογκόλ του Ντέλφι Τζέλι. Ο αγώνας αυτός παραμένει θρυλικός για το ασταμάτητο σκοράρισμα και την αντοχή της Αλαβές.
Σημασία: Η Λίβερπουλ κατέκτησε το τρίτο της Κύπελλο UEFA, ολοκληρώνοντας μια σεζόν με τρία τρόπαια (μαζί με το Λιγκ Καπ και το Κύπελλο Αγγλίας), ενώ η Αλαβές κέρδισε τον σεβασμό όλων.
5. 1983/84: Τότεναμ – Άντερλεχτ (1–1, 4–3 στα πέναλτι)
Ημερομηνία: 9 Μαΐου 1984 (1ος αγώνας), 23 Μαΐου 1984 (2ος αγώνας)
Γήπεδα: Constant Vanden Stock Stadium, Βρυξέλλες (1ος), White Hart Lane, Λονδίνο (2ος)
Σκόρερ:
1ος αγώνας: Μόρτεν Όλσεν (60′) για την Άντερλεχτ, Γκράχαμ Ρόμπερτς (83′) για την Τότεναμ
2ος αγώνας: Κανένα γκολ, Τότεναμ νίκησε 4–3 στα πέναλτι
Διαιτητής: Μπρούνο Γκαλιάνο (Ιταλία, 2ος αγώνας)
Θεατές: 21.000 (1ος), 46.258 (2ος)
Γιατί ήταν αξέχαστος: Ο τελικός του 1984, που διεξήχθη σε δύο αγώνες, έμεινε αξέχαστος για την πρώτη διαδικασία πέναλτι σε τελικό Κυπέλλου UEFA. Η Τότεναμ, χωρίς τον βασικό της τερματοφύλακα Ρέι Κλέμενς, βασίστηκε στον αναπληρωματικό Τόνι Παρκς, ο οποίος έγινε ήρωας αποκρούοντας το πέναλτι του Άρνορ Γκούντγιονσεν στον δεύτερο αγώνα. Το συνολικό σκορ ήταν 1–1, και η Τότεναμ κατέκτησε το τρόπαιο στο White Hart Lane, με τον αρχηγό Στιβ Πέριμαν να σηκώνει το δεύτερο Κύπελλο UEFA της ομάδας. Η συναισθηματική φόρτιση και η ιστορική σημασία των πέναλτι έκαναν αυτόν τον τελικό θρυλικό.
Σημασία: Η Τότεναμ έγινε η πρώτη αγγλική ομάδα που κέρδισε ευρωπαϊκό τρόπαιο μέσω πέναλτι, ενισχύοντας την ευρωπαϊκή της κληρονομιά.
Γιατί Αυτοί οι Τελικοί Ξεχωρίζουν
Δράμα και Ανατροπές: Από το χατ-τρικ του Λούκμαν (2023/24) μέχρι το χρυσό γκολ του 2001 και τα πέναλτι του 1984, αυτοί οι τελικοί κρίθηκαν με απρόβλεπτους τρόπους.
Ιστορικές Πρωτιές: Η Αταλάντα και η Βιγιαρεάλ κατέκτησαν το πρώτο τους ευρωπαϊκό τρόπαιο, ενώ η Τότεναμ έγραψε ιστορία με τα πέναλτι το 1984.
Συγκίνηση: Η νίκη της Λίβερπουλ κόντρα στην Αλαβές και η κατάκτηση της Τσέλσι στις καθυστερήσεις αποτύπωσαν τη μαγεία του ποδοσφαίρου.
Κληρονομιά: Κάθε τελικός πρόσθεσε ένα νέο κεφάλαιο στην πλούσια ιστορία της διοργάνωσης, από μικρές ομάδες όπως η Αλαβές μέχρι γίγαντες όπως η Λίβερπουλ.
Το UEFA Europa League συνεχίζει να προσφέρει τελικούς που μένουν αξέχαστοι για την ένταση, το πάθος και τις ιστορίες που δημιουργούν. Είτε πρόκειται για την ηρωική αντίσταση της Αλαβές, είτε για το θριαμβευτικό χατ-τρικ του Λούκμαν, αυτοί οι αγώνες αποδεικνύουν γιατί η διοργάνωση παραμένει μια γιορτή του ποδοσφαίρου. Καθώς πλησιάζει ο τελικός του 2025 στο Μπιλμπάο, οι φίλαθλοι ελπίζουν για ακόμα μία αξέχαστη στιγμή.
