Ο ρόλος της τύχης στο στοίχημα

Το στοίχημα εφευρέθηκε πριν από χιλιάδες χρόνια και παρότι πλέον ο τρόπος με τον οποίο στοιχηματίζουμε και τα γεγονότα στα οποία στοιχηματίζουμε έχουν αλλάξει δραματικά, αυτό που παραμένει σταθερό είναι η αβεβαιότητα της διαδικασίας

Αρχαιολόγοι έχουν βρει επεξεργασμένα κόκκαλα 40.000 ετών τα οποία πιθανότατα χρησιμοποιούνταν ως κάποια μορφή τζόγου. Οι αρχαίοι Ελληνες και Ρωμαίοι ασχολούνταν με τα τυχερά παιχνίδια, όπως ζάρια και στοίχημα σε αθλητικά γεγονότα. Μάλιστα πίστευαν πως εάν κάποιος μπορεί να προβλέπει τι του επιφυλάσσει το μέλλον, τότε μπορεί και να το ελέγξει. Όταν λοιπόν μπορεί κανείς να ελέγξει το μέλλον, αυτό αυτόματα κάνει τη ζωή του λιγότερο αβέβαιη και ευκολότερη. Οι αγορές προκαλούν αβεβαιότητα.

Ωστόσο, ήταν μόλις τον 17ο αιώνα, όταν η τύχη, η αβεβαιότητα και η πιθανότητες αναλύθηκαν μαθηματικά, με δύο Γάλλους μαθηματικούς, τον Πασκάλ και τον Φερμά, οι οποίοι συνεργάστηκαν προκειμένου να επιλύσουν μια διαμάχη που προκάλεσε ένα παιχνίδι με ζάρια.

Δημιουργώντας μια γενική θεωρία των πιθανοτήτων, βοήθησαν τους παίκτες του στοιχήματος και των τυχερών παιχνιδιών να υπολογίσουν πόσα κέρδη είναι πιθανό να έχουν.

Τί είναι στην πραγματικότητα η τύχη;

Όταν λέμε ότι κάτι εξαρτάται από την τύχη, ότι είναι τυχαίο, τί πραγματικά σημαίνει; Όταν κάνουμε κάτι με τον ίδιο τρόπο κάθε φορά και τις ίδιες αρχικές συνθήκες, για παράδειγμα, μια ρίψη ζαριού, αλλά έχουμε διαφορετικά αποτελέσματα, τότε λέμε πως αυτό είναι τυχαίο.

Για κάτι, όπως τα ζάρια, θα ήταν πραγματικά αδύνατο να αντιγράψουμε πλήρως και ακριβώς τις ίδιες συνθήκες κάθε φορά. Απειροελάχιστες διαφορές, στον τρόπο που κρατάμε τα ζάρια και στον τρόπο με τον οποίο τα πετάμε μπορούν να μας οδηγήσουν σε διαφορετικά αποτελέσματα. Σύμφωνα με το μοντέλο αυτό, το πόσο τυχαίο είναι ένα γεγονός βασίζεται στην ευαισθησία του στις αρχικές συνθήκες. Όπως μια φορά ανέφερε ο Πασκάλ χαρακτηριστικά: «Εάν η μύτη της Κλεοπάτρας ήταν κοντύτερη, θα άλλαζε το πρόσωπο ολόκληρου του κόσμου».

Ελλιπής γνώση

Συνεπώς, η αβεβαιότητα κάποιου γεγονότος αντιπροσωπεύεται όχι από κάποια βασική του ιδιότητα αλλά αντίθετα από την έλλειψη γνώσης που έχουμε γι’ αυτό. Εάν γνωρίζαμε ακριβώς όλες τις δυνάμεις που ενεργούν στην ρίψη ενός ζαριού και τις διευθύνσεις τους, θα μπορούσαμε να προβλέψουμε επακριβώς το αποτέλεσμά του. Αυτό πιστεύει ο ντετερμινισμός: τα πάντα είναι από τη φύση τους προβλέψιμα εφόσον υπάρχουν επαρκείς πληροφορίες και για κάθε σετ αρχικών συνθηκών υπάρχει μόνο ένα αποτέλεσμα. Το ότι πολλά γεγονότα δεν είναι προβλέψιμα, οφείλεται σε έλλειψη δεδομένων. Το 1814, ο Λαπλάς, ένας ακόμη σπουδαίος μαθηματικός, σκέφτηκε το εξής πείραμα λογικής, που έγινε γνωστό στη συνέχεια ως «Δαίμονας του Λαπλάς»:

«Θεωρούμε την παρούσα κατάσταση του σύμπαντος ως αποτέλεσμα του παρελθόντος του και αιτία για το μέλλον του. Εάν μια διάνοια (ο δαίμονας) που γνωρίζει ανά πάσα στιγμή όλες τις δυνάμεις λειτουργίας της φύσης και όλες τις θέσεις των αντικειμένων από τα οποία αποτελείται η φύση, έχει τη διάθεση να να προσφέρει αυτά τα δεδομένα για ανάλυση, θα μπορούσε να δημιουργηθεί μια εξίσωση για τις κινήσεις των τεράστιων φυσικών σωμάτων του σύμπαντος αλλά και των πιο μικροσκοπικών υποατομικών σωματιδίων. Για αυτή τη διάνοια τίποτα δεν είναι αβέβαιο και το παρελθόν, όπως και το παρελθόν θα αποτελεί πλέον παρόν μπροστά στα μάτια του».

Ο δαίμονας αυτός θα σάρωνε τις στοιχηματικές σελίδες που θα του έκλειναν τον λογαριασμό του σύντομα. Δυστυχώς κανείς από εμάς δεν έχει αντίστοιχες γνώσεις και ικανότητες. Πάντα θα κάνουμε σφάλματα και δεν θα είμαστε ποτέ σε θέση να μετρήσουμε επακριβώς τις αρχικές συνθήκες. Συνεπώς θα υπάρχει πάντα ένα επίπεδο αβεβαιότητας στα αποτελέσματα στο στοίχημα. Αυτή την αβεβαιότητα την ονομάζουμε τύχη.

Η Αρχή της Αβεβαιότητας στο στοίχημα

Στις αρχές περίπου του 20ου αιώνα, το φιλοσοφικό ρεύμα του ντετερμινισμού βρισκόταν στην ακμή του. Πίστευε πως ο κόσμος των ατόμων και των υποατομικών σωματιδίων δεν λειτουργεί με τον τρόπο εκείνο με τον οποίο λειτουργούν τα υπόλοιπα καθημερινά αντικείμενα.

Η κβαντομηχανική – η φυσική των μικρών σωματιδίων – άρχισε να αποκαλύπτει πως τα «αντικείμενα της φύσης» που ανέφερε ο Λαπλάς δεν είναι πάντα ξεχωριστές οντότητες, αλλά εμφανίζονται περισσότερο ως κύματα, η θέση των οποίων στον χώρο και στον χρόνο μπορούν να περιγραφούν μόνο με κάποια εξίσωση πιθανοτήτων. Πώς μπορεί να προβλέψει κανείς που θα βρίσκεται κάτι στο μέλλον, όταν δεν γνωρίζει καν που βρίσκεται αυτό τώρα;

Το 1927 ο Γερμανός φυσικός Χέιζενμπεργκ δημοσίευσε τη διάσημη Αρχή της Αβεβαιότητας την οποία δημιούργησε. Με απλά λόγια, δεν μπορεί κανείς να προβλέψει την ακριβή κατάσταση και θέση κάποιου σωματιδίου και όσο πιο πολλά γνωρίζει για το ένα σωματίδιο, τόσο λιγότερα θα γνωρίζει για κάποιο άλλο. Το πιο σημαντικό είναι πως αυτή η «αβεβαιότητα» δεν προκύπτει από κάποιον περιορισμό που προκαλεί η έλλειψη πληροφοριών όπως πίστευε ο Λαπλάς, αλλά πρόκειται για κάτι αδύνατο μαθηματικό, που το κάνει αδύνατο η ίδια η φύση της ύλης.

Κατανοώντας τις κβαντικές πιθανότητες

Όταν μιλάμε για το στοίχημα, η Αρχή της Αβεβαιότητας δεν θα πρέπει να μας απασχολεί, καθώς τα πράγματα στα οποία μας αρέσει να ποντάρουμε, ποδόσφαιρο, χαρτιά, καζίνο κλπ, πραγματοποιούνται σε μια πολύ μεγαλύτερη κλίμακα απ’ ότι ο υποατομικός κόσμος. Η φυσική πραγματικότητα, όπως την αντιλαμβανόμαστε, είναι πολύ μεγάλος για να διέπεται από κβαντικούς μηχανισμούς.

Ενώ η Αρχή της Αβεβαιότητας απαιτεί μια εντελώς διαφορετική ερμηνεία της αιτίας και του αποτελέσματος στον κβαντικό κόσμο, η αιτιότητα στον μακροσκοπικό κόσμο και ο ντετερμινισμός μας παρουσιάζουν ιδιότητες που παρουσιάζονται μόνο στα υποατομικά σωματίδια.

Σύμφωνα με τον θεωρητικό φυσικό Αντρέας Άλμπρεχτ, η αβεβαιότητα του αποτελέσματος σε κάτι όπως η ρίψη ενός κέρματος (το οποίο θα εξαρτηθεί από τη δραστηριότητα που λαμβάνει χώρα στους εγκεφαλικούς νευρώνες του ρίπτη) μπορεί να εξηγηθεί εξ ολοκλήρου από την ενίσχυση των αρχικών κβαντικών διακυμάνσεων που επηρεάζουν τα μόρια. Αυτό σύμφωνα με τον ίδιο σημαίνει πως η κβαντική αβεβαιότητα κάνει εντελώς τυχαίο το αποτέλεσμα της ρίψης του κέρματος και πως η κλασική πιθανότητα της έκβασης του κέρματος μπορεί να περιοριστεί σε μια κβαντική περίπτωση. Εδώ δεν ισχύουν οι κλασικοί μηχανισμοί. Όπως αναφέρει ο Άλμπρεχτ, όποιος πραγματοποιεί μια ρίψη κέρματος συμμετέχει σε κάποιο πείραμα στο οποίο το αποτέλεσμα του κέρματος είναι ταυτόχρονα και κεφαλή και γράμματα. Υπάρχει συγκεκριμένο τελικό αποτέλεσμα μόνο εάν παρατηρήσουμε την όψη του κέρματος και προσδιορίσουμε πως είναι κεφαλή ή γράμματα. Όσο δεν μπορούμε να δούμε, το αποτέλεσμα είναι διπλό και κεφαλή και γράμματα.

Δεν ξέρω τι θα συμβεί ή δεν μπορώ να ξέρω τι θα συμβεί;

Εάν η αιτιότητα, ο ντετερμινισμός και η κλασικές πιθανότητες είναι απλώς ψευδείς, που προκύπτουν από την κβαντική αβεβαιότητα, οι συνέπειες θα μπορούσαν να είναι σημαντικές. Ουσιαστικά μετακινηθήκαμε από την πρόταση του Λαπλάς πως «Δεν ξέρω τι θα συμβεί» προς στην πρόταση του Χάιζενμπεργκ που είναι πως «Δεν μπορώ να ξέρω τι θα συμβεί».
Κάποιος μπορεί να ισχυριστεί ότι σε μακροσκοπική κλίμακα η οποία ισχύει για τους παίκτες του στοιχήματος δεν αλλάζει πραγματικά την ανάλυση. Ωστόσο, από φιλοσοφική άποψη, η ιδέα ότι η τελική έκβαση ενός παιχνιδιού που εμπλέκει την τύχη δεν μπορεί να προβλεφθεί εγγενώς μέχρι να συμβεί στην πραγματικότητα, αποτελεί κάτι ιδιαίτερα ανησυχητικό για τους ανθρώπους, οι οποίοι έχουν σχεδιαστεί να σκέφτονται ντετερμινιστικά.

Η συνέπεια είναι ότι πως μπορεί ενδεχομένως να μην υπάρχει καθόλου κάποια φυσικά επαληθεύσιμη πλήρως κλασσική θεωρία των πιθανοτήτων, απλά μια κβαντική, όπου ένα πλήθος πιθανών (στοιχημάτων) ιστορικών μπορεί να πραγματοποιείται ταυτόχρονα και στο στοίχημα.

Δείτε επίσης

Μπορούν οι στρατηγικές ρουλέτας να ενισχύσουν το κέρδος σας;

Παιχνίδια στοιχημάτων και στατιστικά διαιτητών

*ΙΣΧΥΟΥΝ ΟΡΟΙ & ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ

**ΑΦΟΡΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ «ΝΙΚΗΤΗΣ ΑΓΩΝΑ» ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΣΕ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΕΝΔΕΙΞΗ

21+. ΑΡΜΟΔΙΟΣ ΡΥΘΜΙΣΤΗΣ: UKGC. ΑΡΜΟΔΙΑ ΑΡΧΗ ΕΠΟΠΤΕΙΑΣ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: ΕΕΕΠ. Η ΣΥΧΝΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΑ ΠΑΙΓΝΙΑ ΕΚΘΕΤΕΙ ΤΟΥΣ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΣΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ ΕΘΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ. ΓΡΑΜΜΗ ΒΟΗΘΕΙΑΣ: 2109237777