Στην αυγή του 1939, και ενώ ο Χίτλερ, με τους στενούς συνεργάτες του, κατέστρωνε τα τελικά σχέδια για την στρατιωτική κατάκτηση της Ευρώπης, στη Σοβιετική Ένωση του Ιωσήφ Στάλιν γεννιόταν η πιο επαναστατική μορφή που γνώρισε το ποδόσφαιρο της Ανατολικής Ευρώπης. Ο Βαλέρι Λομπανόφσκι. Μίλαγε σπάνια στους δημοσιογράφους, στον πάγκο κουνιόταν σαν αυτιστικός, ενώ δεν ήταν λίγες οι φορές που ο τηλεοπτικός φακός τον είχε συλλάβει να παίρνει έναν υπνάκο. Αυτή ήταν η εικόνα που έβγαζε προς τα έξω.
Ένας ανήσυχος και τελειομανής άνθρωπος που ήθελε όλα να γίνονται με “τυφλή” πειθαρχία. Ποια ήταν η πορεία του στο πέρασμα των ετών; Από τα παιδικά χρόνια στο Κίεβο, τις σπουδές του, μέχρι την ενασχόληση του με το ποδόσφαιρο, αρχικά από τη θέση του αριστερού εξτρέμ και μετέπειτα ως καινοτόμος καθηγητής που με τις μεθόδους του συνέβαλε αποφασιστικά στην εξέλιξη του σπορ.
Όπου και να είσαι, είναι και το Casino σου | 24χ7 | +21
Παιδικά χρόνια του Βαλέρι Λομπανόφσκι
Ο Βαλέρι Λομπανόφσκι προερχόταν από μία οικογένεια αρκετά καλλιεργημένη. Πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια. Ο πιο σαρωτικός πόλεμος στην ιστορία της ανθρωπότητας τον ..συνάντησε μπουσουλώντας. Όταν ξεκίνησε το σχολείο, η φρίκη των μαχών είχε τελείωσε και ο κόσμος σηκωνόταν από τα ερείπια για να αναστηλώσει τα χαμένα χρόνια. Το όνειρο του Βαλερί ήταν να γίνει οδηγός, επηρεασμένος από το αγαπημένο του παιχνίδι που ήταν ένα αυτοκινητάκι. Μόλις τελείωσε το σχολείο και ενηλικιώθηκε έγινε δεκτός στο Πολυτεχνείο του Κιέβο , στην εκπαιδευτική ελίτ της ΕΣΣΔ για αυτούς που ήθελαν να γίνουν μηχανολόγο . Μέχρι τότε, το ποδόσφαιρο ήταν γι΄αυτόν μία μορφή εκτόνωσης και κοινωνικότητας, αφού ο ντροπαλός Βαλερί δύσκολα έκανε φίλους.
Ανακάλυψη της Ντιναμό Κιέβου
Σε ηλικία 19 ετών τον ανακάλυψε ο τότε προπονητής της Ντιναμό Κιέβου Όλεγκ Οτσένκοφ. Τα στοιχεία του χαρακτήρα του δεν τον βοήθησαν να ανελιχθεί γρήγορα στη πρώτη ομάδα. Ήταν λιγομίλητος, ανέκφραστος και φειδωλός. Μετρημένα “κουκιά”. Κανείς μέσα στην ομάδα, από τον προπονητή μέχρι τους συμπαίκτες του, δεν μπορούσε να τον ψυχολογήσει. Αυτός που βρήκε το ..κουμπί του ήταν ο Βιάτσλαβ Σολοβίοφ, ο επόμενος προπονητής της Ντιναμό.
Τον έχρισε βασικό, τοποθετώντας τον στη θέση του αριστερού εξτρέμ. Ο Βαλέρι Λομπανόφσκι ασφυκτιούσε, αφού πίστευε πως θα έπρεπε να ηγείται της επίθεσης. Δεν είπε τίποτα στον προπονητή του. Τα σχόλια των εφημερίδων εκείνης της εποχής τον παρουσιάζουν ως ένα παίκτη αρκετά γρήγορο με εξαιρετική τεχνική κατάρτιση, σουτ “δυναμίτη” (που είχε μνημονευτεί και από τον μεγαλύτερο όλων, κάτω από τα δοκάρια, Λεβ Γιασίν), σπεσιαλίστα στις εκτελέσεις φάουλ, αλλά υπερβολικά ατομιστή και εγωϊστή.
Build A bet: Όσα συμβαίνουν σε έναν αγώνα, συνδυάζονται σε ένα στοίχημα. |21+ *
Πίστευε πολύ στον εαυτό του και ..καθόλου στους γυμναστές και τους προπονητές, κάτι που ήταν σχεδόν ..απαγορευμένο στον τυποποιημένο σοβιετικό αθλητισμό. Εφάρμοζε δικές του ασκήσεις, και μετά το τέλος της προπόνησης έκανε έξτρα εκγύμναση, χρησιμοποιώντας προσωπικές μεθόδους. Μία ιδιοφύϊα του ποδοσφαίρου γεννιόταν. Η τακτική της αμφισβήτησης στις οδηγίες των προπονητών του, τον οδήγησαν εκτός Ντιναμό το 1964. Σε ηλικία 30 ετών αποφάσισε να σταματήσει το ποδόσφαιρο, μετά από μία τετραετή καριέρα, συνολικά, σε Τσερνομόρετς και Σαχτάρ.
Ο κόουτς Βαλέρι Λομπανόφσκι
Το πρώτο ..μεροκάματο του Λομπανόφσκι ήταν η Ντνιεπρ το 1969. Ανέλαβε μία ομάδα Β΄κατηγορίας της ΕΣΣΔ, χωρίς δίπλωμα προπονητή, αλλά με την ..υποσημείωση πως πρόκειται για έναν εξαιρετικά καινοτόμο, φιλόδοξο και μεθοδικό προπονητή, που όμοιο του δεν είχε γνωρίσει το ποδόσφαιρο της υπερδύναμης. Η μεθοδικότητα, καμιά φορά, δεν συμβαδίζει με την ευφυϊα. Σε κρατά δέσμιο σε καλούπια και επαναλαμβανόμενες συνταγές. Γίνεσαι προβλέψιμος, χωρίς φαντασία και πρωτοβουλία. Η πορεία του Βαλερί αποδεικνύει το αντίθετο. Το θυμικό των ανθρώπων της Ντνιεπρ για το πρόγραμμα του Λομπανόφσκι είναι χαρακτηριστικό για το πως αντιμετώπιζε την δουλειά του.
“Κάθε πρωϊ, όλοι οι εργαζόμενοι στην Ντνιεπρ, από τον οδηγό του λεωφορείου μέχρι το βοηθό προπονητή, και από το φυσιοθεραπευτή μέχρι τον υπεύθυνο εξοπλισμού, έβρισκαν στους χώρους εργασίας ένα λεπτομερές πρόγραμμα που είχε προετοιμαστεί από τον Λομπανόφσκι και σαν συνταγή γιατρού υποδείκνυε τις αρμοδιότητες του καθενός. Αυτά τα κομμάτια χαρτί τα σεβόμασταν περισσότερο και από τα κρατικά έγγραφα. Η Ντνιεπρ, υπό τις οδηγίες του Λομπανόφσκι, ανέβηκε στην Α΄κατηγορία, φτάνοντας μέχρι την 6η θέση.
Ξανά στην Ντιναμό Κιέβου
Το 1973 επέστρεψε εκεί που άνηκε. Στη Ντιναμό Κιέβου. Το αγροτικό του στο Ντνιεπροπετρόφσκ, τον βοήθησε σημαντικά στην εξέλιξη του. Εκεί, συνάντησε τον παλιό συμπαίκτη του και διδάκτορα προπονητικής της ανωτάτης σχολής της Μόσχας Όλεγκ Βασίλιεβιτς που ξεκίνησε καριέρα ως προπονητής την ίδια χρονιά με τον Λομπανόφσκι, σε μικρομεσαίες Ουκρανικές ομάδες. Η επιστημονική μελέτη του, με θέμα την προετοιμασία του ποδοσφαιριστή σε ανώτερο επίπεδο, έδεσε αρμονικά με την στρατιωτική πειθαρχία του Βαλερί, που απαίτησε από τους επιθετικούς να πιέζουν τους αντίπαλους αμυντικούς. Οι προπονήσεις ήταν σκληρές και εφαρμόζονταν στη λογική πως ο ανθρώπινος οργανισμός όταν υποβάλλεται σε συνθήκες τρομερής κόπωσης παράγει φυσικές ουσίες που λειτουργούν ως αναβολικά, αυξάνοντας τις ικανότητες και την αντοχή του.
Παίζει ρόλο και η ..χημεία
Οι .. κακές γλώσσες της εποχής, αλλά και οι ..φαρμακευτικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνταν κατά κόρον στα σοσιαλιστικά κράτη της Ανατολικής Ευρώπης, έλεγαν πως εκτός από τη φυσική κατάσταση, παίζει ρόλο και η ..χημεία. Το 1974 και το 1975, το δίδυμο θα κατακτήσει την κορυφή του ανταγωνιστικού πρωταθλήματος της ΕΣΣΔ. Την πρώτη χρονιά σε μία συγκλονιστική μάχη με τους Μοσχοβίτες της Σπαρτάκ και τη δεύτερη με περίσσια άνεση. Το 1974, ο Λομπανόφσκι θα σηκώσει και το πρώτο του ευρωπαϊκό τρόπαιο, το Κύπελλο Κυπελλούχων Ευρώπης, νικώντας με 3-0 την ουγγρική Φερεντσβάρος, ενώ λίγους μήνες αργότερα η Μπάγερν Μονάχου, των διάσημων άσων, θα υποκλιθεί με δύο ..ήττες στην ανωτερότητα της Ντιναμό. Η φήμη του Λομπανόφσκι ξεπερνά τα σύνορα της ΕΣΣΔ. Από τους Ουκρανούς αναδεικνύεται και μία ηγετική μορφή. Ο Όλεγκ Μπλαχίν ψηφίζεται ως ο καλύτερος ποδοσφαιριστής του κόσμου για το 1975. Η ομάδα του Λομπανόφσκι έπαιζε το ποδόσφαιρο του 21ού αιώνα.
Αυστηρός στρατηγός
Η πρώτη αποτυχία ήρθε ένα χρόνο μετά, το 1976, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μόντρεαλ. Η ομάδα του Βαλερί ταξιδεύει αυτούσια στον Καναδά, εκπροσωπώντας το ..σφυροδρέπανο, αποτυγχάνοντας στη διοργάνωση. Το χάλκινο μετάλλιο θεωρήθηκε μέγιστο κάζο. H ήττα από τα ταξικά αδέλφια, τους Ανατολικογερμανούς, με 2-1, έπεσε ως κεραμίδα στο κεφάλι του σκληρού και άκαμπτου Λομπανόφσκι που έπρεπε να χτίσει από την αρχή την ομάδα. Έμεινε στο τιμόνι της μέχρι το 1982, κατακτώντας τρία πρωταθλήματα ΕΣΣΔ, μέχρι να ξαναγυρίσει σύντομα το 1985.
Την περίοδο 1982-1983 θα κάτσει στον πάγκο της “αρκούδας” αλλά δεν κατάφερε να την οδηγήσει στα τελικά του Euro ’84. Με μοναδικό σύνδεσμο, της ομάδας του΄75 με εκείνης του ’85-’86, τον Όλεγκ Μπλαχίν, η Ντιναμό Κιέβου ξανάγινε πανίσχυρη δύναμη κατακτώντας με θεαματικό τρόπο το Κύπελλο Κυπελλούχων Ευρώπης. Το 3-0 του Παρκ Ντε Πρενς επί της Ατλέτικο Μαδρίτης, τον Μάϊο του 1986, στην καρδιά των γεγονότων στο Τσερνόμπιλ, μνημονεύεται μέχρι σήμερα για το απλό και ..κυνικό ποδόσφαιρο που έπαιξε η βάση της ΕΣΣΔ στο Μουντιάλ του Μεξικού.
Ποιους να πρωτοβάλλεις στο κάδρο. Τον κορυφαίο Ευρωπαίο για το 1986 Ιγκόρ Μπελάνοφ, τον Βασίλι Ρατς, τον Αλεκσάνταρ Ζαβάροφ, τον Ιβάν Γιάρεμτσουκ, τον Πάβελ Γιακοβένκο. Η αφρόκρεμα του σοβιετικού ποδοσφαίρου των 80s έπαιζε κάτω από τις οδηγίες του αυστηρού στρατηγού. Το 6-0 επί της άτυχης και κουρασμένης Ουγγαρίας, στη πρεμιέρα των Σοβιετικών στο Μέξικο, έπεισαν και τους πιο δύσπιστους πως αυτή η ομάδα έχει τα φόντα να φτάσει μέχρι τον τελικό. Μέχρι που την σταμάτησε ο ..χασάπης Φρέντρικσον στο δραματικό 4-3 με τους Βέλγους στη Λεόν. Στα τέλη των 80s, o Αρίγκο Σάκι θα “ξεπατικώσει” τις τακτικές και τη φιλοσοφία του Βαλερί, φτιάχνοντας μία από τις μεγαλύτερες ομάδες όλων των εποχών. Την Μίλαν των Ολλανδών.
Στην Μίλαν των Ολλανδών
Ο Βαλερί Λομπανόφσκι στη δεκαετία του ’80 ακολούθησε τη δική του φιλοσοφία. Απαίτησε από τους ποδοσφαιριστές του να πιέζουν ασφυκτικά στην επίθεση για να μη μπορεί ο αντίπαλος να δημιουργήσει παιχνίδι, με στόχο να έχει κατοχή της μπάλας. Η συνεχής κίνηση των παικτών χωρίς αυτήν είχε πλέον μεγαλύτερη σημασία από την ίδια την τακτική. Η ειδοποιός διαφορά, με το 1975, ήταν η επιστήμη είχε προοδεύσει. Οι συνεργάτες του κρατούσαν αρχεία για όλους τους παίκτες, με αναλυτικά στοιχεία για τις αιματολογικές και κυτταρολογικές εξετάσεις, τους ιστούς (!!) και τα οστά τους (!!). Η επιστημονική υποστήριξη και η ακτινοβολία που εξέπεμπε η προσωπικότητα του Λομπανόφσκι έκτισαν το θαύμα της Ντιναμό το 1986 και την πορεία εώς τον τελικό του Euro της Δυτικής Γερμανίας το 1988.
Η μαρτυρία του Πάβελ Γιακοβένκο είναι χαρακτηριστική των αθλητικών υποδομών που διέθετε η ΕΣΣΔ, αλλά και της πεπατημένης που ακολουθούσε ο Λομπανοφσκι. “ Θυμάμαι μια φορά που ήμασταν για προετοιμασία στην Ιταλία. Ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι ήρθε με ένα τηλεοπτικό συνεργείο για να μαγνητοσκοπήσει την προπόνηση μας. Εγώ προερχόμουν από τραυματισμό και δεν συμμετείχα με την υπόλοιπη ομάδα. Κάποια στιγμή ακούστηκε η φωνή του Λομπανόφσκι, ο οποίος με διέταξε να τρέχω γύρω – γύρω το στάδιο όσο πιο γρήγορα μπορώ. Απορημένος ο Μπερλουσκόνι τον ρώτησε για το όνομα αυτού που τρέχει σαν πύραυλος . Η απάντηση; Kaνείς, ένας τραυματίας!!”
Περεστρόϊκα
Την εποχή της “Περεστρόϊκα, ο Βαλέρι Λομπανόφσκι πρότεινε στο επίσημο κράτος να αλλάξει το εργασιακό καθεστώς που ίσχυε μέχρι τότε στους συλλόγους. Ο δρόμος προς τον επαγγελματισμό είχε ανοίξει. Ο μέσος ποδοσφαιριστής της ΕΣΣΔ έπρεπε να αποκτήσει έξτρα κίνητρο για να αναδειχθεί. Μέχρι τότε ήταν ένας ερασιτέχνης ..επιστήμονας με πολλά πανεπιστημιακά πτυχία που έπιανε δουλειά στο “εργοστάσιο” της ΤΣΣΚΑ, της Σπαρτάκ, της Τορπέντο και των ..Ντιναμό της αχανούς επικράτειας. Στην αρχή της νέας δεκαετίας του ’90 , ο Λομπανόφσκι θα βγει εκτός συνόρων, δεχόμενος τα πετροδόλλαρα των Σαουδάραβων. Θα αποτύχει παταγωδώς.
Η δικαιολογία ήταν πως “είναι ευκολότερο να μάθεις σε μια καμήλα ποδόσφαιρο παρά να κάνεις τους Σαουδάραβες να τρέξουν”. Το μεγαλύτερο μυστικό της επιτυχίας του Λομπανόφσκι, πέρα από τις επαναστατικές μεθόδους, ήταν η ήρεμη αύρα που μετέδιδε στους παίκτες του. “Όταν η ομάδα μου δέχεται γκολ, εκείνη τη στιγμή δεν μπορεί να γίνει απολύτως τίποτα. Εάν μεταδώσω εκνευρισμό, με τις οδηγίες μου, ίσως γίνω η αιτία να αποσυντονίσω την ομάδα, με κίνδυνο να δεχτεί κι άλλο γκολ. Σκέφτομαι πάντα το μέλλον και προσπαθώ να προετοιμάσω την επόμενη κίνηση. Θέλω να είμαι ήρεμος, για να μην αποπροσανατολίζω τους παίκτες μου”.
0-4 στο Καμπ Νου
Στα τέλη της δεκαετίας του ’90, φτιάχνει μία τρίτη ομάδα θαύμα στην αγαπημένη του Ντιναμό. Η ΕΣΣΔ δεν υπήρχε πια, η Ουκρανία είχε σχεδόν ισότιμη παρουσία με την Ρωσία, σε εθνικό και συλλογικό επίπεδο, και ο Βαλέρι Λομπανόφσκι, σε ώριμη ηλικία, έχοντας και τον βαθμό του στρατηγού του Ουκρανικού στρατού, παρουσιάζει ένα αυτοματοποιημένο ποδόσφαιρο με αρκετές καλλιτεχνικές πινελιές στον ..“καμβά”. Διαθέτοντας παίκτες όπως ο Σεργκέϊ Ρεμπρόφ και ο Αντρέϊ Σεφτσένκο, στήριζε το παιχνίδι της σε συνεχείς πάσες, κάτι σαν την Μπαρτσελόνα του Μέσι, του Ινιέστα και του Τσάβι, δέκα χρόνια αργότερα, με κυριότερο οργανωτή τον Όλεγκ Λούζνι.
Την περίοδο 1997-2002 θα σημειώσει ένα απίστευτο ρεκόρ νικών στον πάγκο της Ντιναμό. Στο 80% των αγώνων θα φύγει νικητής !!!. Ήταν η κορυφαία στιγμή του, μαζί με το απίστευτο 0-4 μέσα στο Καμπ Νου τον Νοέμβριο του 1997. Ο Μαρτσέλο Λίπι θα πει γι΄αυτή την ποδοσφαιρική ιδιοφυϊα. “Όταν μιλάει ο Λομπανόφσκι, όλοι θα πρέπει να κάθονται προσοχή και να ακούνε με ευλάβεια αυτά που λέει. Μου έδωσε την εντύπωση έξυπνου και δυνατού τεχνικού, αλλά την ίδια στιγμή μου φαίνεται πανούργος και πονηρός, με την καλή έννοια.
Μπορεί ο Βαλερί να μην έγινε οδηγός αυτοκινήτου, όπως ονειρευόταν στα παιδικά του χρόνια, οδήγησε όμως το ποδόσφαιρο στα μονοπάτια της επιστημονικής εξειδίκευσης
